Mutfakta Hijyenin İncelikleri: Gözden Kaçan Hatalar Sağlığınıza Zarar Verebilir
Mutfak, bir evin kalbidir. Ancak bu alanda yapılan bazı yaygın hijyen hataları, fark edilmeden sağlığımızı ciddi şekilde tehdit edebilir. Yüzeylerin temiz görünmesi her zaman mikroplardan arındığı anlamına gelmez. Özellikle çiğ et, sebze-meyve, bulaşık süngeri gibi unsurlar, yanlış kullanıldığında gıda zehirlenmelerine kadar varabilen sorunlara yol açabilir. İşte mutfakta sık yapılan hijyen hataları ve bunlardan nasıl kaçınılacağına dair ipuçları…
Bulaşık Süngeri Tehlikesi
Görünüşte masum olan bulaşık süngerleri, aslında mutfaktaki en fazla bakteri barındıran nesnelerden biridir. Islak ve nemli yapıları, bakterilerin çoğalması için ideal ortam oluşturur. Aynı süngerle uzun süre bulaşık yıkamak, mikroorganizmaların tabak, çatal ve bardaklara yayılmasına neden olabilir. Bu yüzden süngerler en fazla 1 hafta kullanılmalı, her gün sıcak suyla temizlenmeli veya mikrodalgada kısa süre ısıtılarak sterilize edilmelidir.
Çiğ Gıdaların Aynı Tahtada Hazırlanması
Birçok kişi, çiğ et, tavuk ve sebzeleri aynı kesme tahtasında hazırlamanın zararsız olduğunu düşünür. Oysa bu alışkanlık, çapraz bulaşmaya zemin hazırlar. Çiğ et ve tavukta bulunan Salmonella ve E. coli gibi zararlı bakteriler, tahtada kalan izlerle diğer gıdalara bulaşabilir. Bu yüzden et ve sebzeler için ayrı kesme tahtaları kullanılmalı, işlem sonrası her tahta mutlaka sıcak su ve sabunla yıkanmalıdır.
Ellerin Yeterince Sık Yıkanmaması
Mutfakta el hijyenine dikkat edilmemesi, bulaşıcı hastalıkların yayılmasındaki en büyük sebeplerden biridir. Yemek hazırlamadan önce, çiğ et veya yumurta temasından sonra eller mutlaka sabunla yıkanmalıdır. Aynı şekilde yemek yaparken telefon kullanmak, para dokunmak gibi dış etkenlere maruz kalan eller, yeniden yıkanmadan mutfağa geri dönmemelidir.
Buzdolabı Yerleşiminde Yapılan Hatalar
Buzdolabına yerleştirilen gıdaların düzeni de hijyen açısından büyük önem taşır. Çiğ et ve tavuk gibi ürünler, sularının diğer gıdalara akmasını önlemek için mutlaka kapalı kutular içinde ve en alt rafa konulmalıdır. Sebze ve meyveler üst rafa değil, genellikle sebzelik adı verilen bölmeye yerleştirilmelidir. Aksi halde mikroorganizmalar gıdalar arası geçiş yapabilir.
Sebze ve Meyvelerin Yetersiz Yıkanması
Sebze ve meyvelerin yüzeyinde, gözle görülmeyen pestisit kalıntıları, toprak ve mikroplar olabilir. Sadece suyla kısa süre yıkamak yeterli olmaz. Bu ürünler akan su altında en az 15-20 saniye ovalanmalı, mümkünse doğal sirke veya karbonatla durulama yapılmalıdır. Özellikle dış kabuğu yenmeyen meyvelerde bile yıkama işlemi ihmal edilmemelidir.
Yiyeceklerin Oda Sıcaklığında Uzun Süre Bekletilmesi
Yemeklerin oda sıcaklığında 2 saatten fazla beklemesi, bakteri üretimi için oldukça elverişli bir ortam oluşturur. Özellikle yaz aylarında bu süre daha da kısalır. Pişmiş yemekler soğutulduktan sonra hemen buzdolabına kaldırılmalı ve mümkünse 2-3 gün içinde tüketilmelidir. Gıda zehirlenmelerinin büyük kısmı, bu hatadan kaynaklanmaktadır.
Çamaşır Suyunun Yüzey Temizliğinde Fazla Kullanılması
Çamaşır suyu etkili bir temizlik maddesidir; ancak doz aşımı, hem sağlığa zarar verebilir hem de gıdalarla temas ettiğinde risk oluşturur. Yüzey temizliğinde seyreltilmiş solüsyonlar kullanılmalı, ardından bol su ile durulama yapılmalıdır. Direkt olarak yiyeceklerin temas ettiği alanlarda fazla kimyasal kalıntı bırakmaktan kaçınılmalıdır.